Eindelijk was het zover: samen met Robin, mijn theeleraar van de Thee Academie Vlaanderen, en zes mede-afgestudeerde theesommeliers vertrok ik op theereis naar Malawi!
Na 16,5 uur zetten we voet aan land in Malawi. Onderweg naar de theeplantages van Satemwa kregen we een eerste blik op het prachtige Malawi. Het is een van de armste landen ter wereld, maar dankzij de grote glimlach van de locals voel je je meteen thuis.
We logeerden vijf dagen in de Chawani-bungalow op de theeplantage. Chef Charles toverde met eenvoudige ingrediënten verrukkelijke maaltijden op tafel, waarna we vroeg onder de wol gingen om op onze eerste reisdag fris en monter de theeplantages en -fabriek te ontdekken.
Satemwa Tea Estates
Satemwa is een familieonderneming in het zuiden van het land. Ze werd opgestart door de Schotse familie Kay in de jaren twintig. In tegenstelling tot alle andere tea estates in Malawi, die in handen zijn van grote investeringsgroepen, is Satemwa een familiebedrijf gebleven. Vandaag runt de derde generatie de plantage.
Al sinds 1923 richt Satemwa zich voornamelijk op de productie van zwarte CTC thee voor internationale theemerken. CTC is een productiemethode waarbij alles machinaal gebeurt. Zo worden de verwelkte theebladeren tot fijne, korrelige deeltjes vermalen.
Sinds 2000 vind je bij Satemwa ook specialty thee, koffie en kruiden. Zo ontstonden er meer jobs, maar ook een hogere kwaliteit en kleinere volumes met hogere winstmarges. Een meerwaarde voor Malawi, maar ook wij genieten mee. Ik heb ter plaatse enkele specialty teas geproefd en geselecteerd. Die vind je uiteraard bij Thélene terug!
Onze theereis: een verslag
We bezochten de nursery, waar we konden zien hoe nieuwe theeplantjes gekweekt worden, maar ook leren we over theewortelsystemen, de verschillende variëteiten en zelfs het belang van natuurlijke compost. Het valt op hoeveel aandacht aan elk detail wordt besteed, door mensen die hun job met veel toewijding doen.
Ook brachten we een bezoekje aan enkele kleine theeboeren in de omgeving waar de familie Kay mee samenwerkt. De boeren verkopen hun thee en kruiden aan Satemwa, in ruil voor een eerlijke prijs. In het proeflokaal, waar dagelijks meerdere theetjes geproefd worden, mochten we zelf uiteraard ook proeven!
We kregen een rondleiding van Wouter, een Vlaamse ondernemer die op de tea estate heeft gewerkt. We krijgen uitleg over de verschillende verwerkingstechnieken van de diverse theeën en volgen van dichtbij mee wanneer de thee geplukt en verwerkt wordt.
In berggebieden met hoogtes van 900 tot 1.500 meter en een helling van 45 tot 60° ontstaan de perfecte omstandigheden om kwaliteitsthee te kweken: een uitgebalanceerde hoeveelheid zon, schaduw en water. De dauw op de theeplantjes zelf kunnen zien, prachtig!
Zelf plukken was eveneens een onvergetelijke ervaring. Van de pluksters kregen we een schort en een mand op onze rug en mochten we zelf aan de slag. De theeplanten worden in een lange rij geplant, met steeds een gang van vijftig centimeter afstand ertussen. Iedere plukster heeft haar plaats en route. Zo wordt verzekerd dat geen blaadje wordt overgeslaan. Met een stok wordt een ‘pluktafel’ gecreëerd, om de hoogte en de richting te bepalen waarin moet geplukt worden. Onze job? ‘Two leaves and a bud’ plukken (twee bovenste blaadjes en de bladknop). Klinkt eenvoudig, maar dat is het niet! De pluksters gingen razendsnel te werk en hadden er vooral veel plezier in hoe traag het bij ons ging. Onze zelfgeplukte theeblaadjes werden gedroogd en verwerkt in thee.
In de Tea Research Foundation of Central Africa (TRFCA) leerden we over de thee-genenbank en het belang ervan voor de wereldwijde thee-industrie. Daarna staken we zelf de handen uit de mouwen tijdens een workshop thee maken. Van onze zelfgeplukte thee werd een groene, semi-geoxideerde en zwarte thee gemaakt. Na elke verwerkingsstap proeven we en ontdekken hoe de smaak verandert.
Zelf mochten we onze Zomba Pearls rollen op de waiteringmatten. Door de witte thee op een unieke manier te rollen over een ruw oppervlak, komen tal van enzymen en smaakstoffen vrij. Zo krijgt de thee een zachte, fruitige, ronde toets. Bij Sametwa zijn een dertigtal vrouwen opgeleid op om de blaadjes te rollen tot kleine poppetjes. Ook dat proberen we zelf en opnieuw blijkt het veel moeilijker dan het eruitziet! We rollen een klein aantal poppetjes in vergelijking met de professionals. Knielen op de ijzeren matten doet bovendien geen deugd. Zo beseffen we nog eens dat thee maken hard werk vraagt!
Satemwa beseft duidelijk dat thee maken ook veel van de werknemers vraagt. Het doet ons deugd te zien hoe goed er voor hen gezorgd wordt. Er is een schooltje waar ieder kind van op en buiten de plantage gratis onderwijs krijgt. De medewerkers krijgen een huisje op de plantage met de nodige faciliteiten. Er is ook een ziekenhuisje waar eerste hulp wordt geboden.
Op onze theereis was uiteraard ook tijd om een duik in het frisse zwembad en enkele prachtige zonsop- en ondergangen mee te pikken! We gingen er op picknicks in de bergen en genoten van heerlijke maaltijden, uiteraard met gepaste drankje. Een cocktail met gin en witte thee? Heerlijk! Hou zeker onze sociale media in de gaten voor een recept van die heerlijke cocktail met, mét Thélene-touch.
Terug thuis
Nu we de plantage met eigen ogen gezien hebben, de eigenaars hebben leren kennen én gezien hoe ze goed voor hun personeel zorgen en dat de lokale boeren een correcte prijs krijgen, wil ik ook mijn uiterste best doen om veel thee van Satemwa te verkopen. Binnenkort vind je dus de (h)eerlijke thee van Satemwa bij Thélene.
Bedankt Malawi, mijn reisgenoten en iedereen bij Satemwa voor deze fantastische reis!